© Ron Schrijver
Planninghulp
Beste collega’s in het onderwijs voor
cognitief talent,
Wat is het fijn om te merken dat steeds meer
onderwijsmensen zich graag inzetten voor goede
zorg voor cognitief talent. Heel lang zijn scholen
afgerekend op de zorg naar beneden toe. En daar
hebben veel scholen zich in de afgelopen 30 jaar
dan ook steeds beter in ontwikkeld. Gelukkig wordt
het belang van de zorg voor ‘snellere’ leerlingen
steeds meer ingezien en verdiepen
onderwijsmensen zich steeds meer en beter in deze
doelgroep. Inzicht help ons ontwikkelen. Ik probeer
jullie op deze site het één en ander te leren over
cognitief talent. Vooral door belangrijke zaken op
een rijtje te zetten. Daarnaast hoop ik de
verzameling handreikingen en hulpmiddelen op te
bouwen tot een hoeveelheid lessen, opdrachten en
verwerkingen met alles erop en eraan om voor alle
basisschoolgroepen een jaarprogramma te kunnen
maken. Dit zijn slechts handreikingen. Wijk daar
gerust vanaf, maar hou de doelstelling in de gaten.
En dan is er nog passie en enthousiasme, en een
goed pedagogisch en didactisch inzicht nodig om
deze leerlingen op een goede manier te bedienen in
wat ze nodig hebben. Het is een uitdaging. Een hele
mooie uitdaging.
Voorbeeldplanning van websiteonderdelen
Dit schema geeft een mogelijke indeling van lessen
per week. Vaak zijn het op zich staande lessen (geen
aanduiding) en soms is het een lessenserie. Daarom
kunnen de lessen het best in de hieronder staande
volgorde gegeven worden, zie alfabet-benamingen
per week. Niet alleen vanwege de lessenseries maar
ook door de opbouw van de lessen. Natuurlijk kan
daar, naar eigen inzicht, van afgeweken worden, ook
door bijvoorbeeld niet iedere week lessen te geven.
Maar houd de doelen dan goed in de gaten. Vanuit
de doelen bekeken zijn deze lessen ook zeer
geschikt om met individuele programma’s vanuit de
uitdaging van de leerling te werken. Doelen worden
dan opgesteld vanuit hiaten die ontstaan bij het
automatiseren en/of verschillende executieve
functies. Dan kunnen er natuurlijk lessen
overgeslagen worden waarvan de lesdoelen buiten
het voor die leerling nodige programma vallen. Maar
de meeste lessen zijn voor heel veel kinderen
leerzaam. Al was het allen al vanwege het trainen
van meerdere executieve functies, of het controleren
ervan.
Het is het mooist als de lessen zoveel mogelijk
vanuit de goede benadering voor deze doelgroep
gegeven wordt. Denk hierbij aan top-down learning
en de taxonomie van Bloom. Dat betekent niet dat
we alle leerstof analyserend moeten benaderen.
Feitenkennis ophalen om bijvoorbeeld een
beginsituatie te bepalen of bepaalde handelingen
trainen is ook zeker wel eens nodig.
Het is de bedoeling dat de lessen gebruikt worden
als onderdeel van een veel groter geheel. Dat groter
geheel staat dan in het kader van bijvoorbeeld het
leren prioriteren, plannen, concentreren, het flexibel
zijn en het kunnen ontwikkelen van intrinsieke
motivatie bij het uitvoeren van moeilijkere taken.
Afhankelijk van de uitdagingen van de leerling.
Daarom staat er op deze site nog een andere
planning, die ook leerlinggericht is maar wel volledig
doorlopen moet worden. Samen met deze lessen
vormt dat programma een volledig pakket waarmee
we onze cognitieve talenten goed kunnen bedienen.
Natuurlijk zijn er collega’s die dit programma naar
eigen creatief inzicht heel mooi kunnen aanvullen. Ik
vind het altijd fijn om te horen en te zien hoe
anderen, even enthousiast als ik, nadenken over hoe
we dit onderwijs zo mooi mogelijk kunnen maken en
puzzelen met ideeën die deze zorg kan verfraaien.
Hierbij wil ik wel aantekenen dat goed onderwijs niet
altijd het leukste onderwijs is. De motivatie bij
kinderen mag zitten in het zich willen verrijken en
niet in het zoveel mogelijk doen van ‘leuke’ dingen.
En dat geldt ook voor de manier waarop we
kinderen begeleiden met bijvoorbeeld te snel helpen
waar het even niet lukt. In deze zorg zijn veel zaken
uit te balanceren. En daar wens ik iedereen veel
succes én veel plezier mee.
Vriendelijke groet,
Ron Schrijver